In Zuid-Turkije geeft Olive Branch gevluchte families een nieuwe toekomst
Rond de Turks-Syrische grens verblijven meer dan 3,6 miljoen vluchtelingen, het grootste aantal ter wereld. Na de aardbeving van februari 2023 stapelden de al torenhoge uitdagingen zich verder op. 11.11.11-partner Olive Branch biedt sinds de Syrische burgeroorlog in 2012 humanitaire hulp en verloor zelf 11 werknemers tijdens de aardbeving. De organisatie ziet de behoefte naar een langetermijnoplossing alsmaar stijgen. Nart Izhak, projectmanager bij Olive Branch, zette een carrière in het vastgoed opzij voor humanitair werk en vertelt hoe het uitgeven van microbeurzen licht aan het einde van de tunnel kan zijn.
Hoe kwam Olive Branch in actie na de aardbeving?
‘We bieden al 12 jaar humanitaire hulp aan Syrische vluchtelingen en zetten vooral in op onderwijs. Maar na de aardbeving was er onder de bevolking vooral behoefte aan noodhulp, ook in Zuid-Turkije. Mensen moesten halsoverkop hun huizen verlaten en buiten in de kou van februari beschutting zoeken.'
'Olive Branch richtte zich toen vooral op eerste basisbehoeften zoals kant-en-klare maaltijden, onderdak, winterkleding, en hygiënische producten. Ook al hadden mensen geld, er was geen zeep of eten te vinden om te kopen. Dat we al actief waren in de getroffen gebieden kwam heel goed van pas. We hadden al een netwerk en konden snel reageren door hulpgoederen te importeren vanuit niet-getroffen gebieden.’
Een getroffen familie uit Syrië getuigt:
‘De aardbeving was verwoestend. We verloren dierbaren en al onze bezittingen op een paar seconden tijd. De psychologische impact was enorm, maar we moesten weer opstaan.'
Hoe is de situatie in het gebied nu?
‘Geloof me, als je erheen gaat word je wanhopig. In Syrië maken de machthebbers het onmogelijk om goed onderdak te voorzien en zitten veel mensen in de regio nog altijd in tentenkampen. Er zijn geen goede sanitaire voorzieningen en kinderen kunnen niet of amper naar school. Mensen hebben vaak geen geld om naar de dokter te gaan en verkopen hun spullen om te kunnen eten. Ook kinderarbeid is een groeiend probleem.’
‘Ook in Zuid-Turkije is de situatie nog steeds zwaar. De overheid belooft meer hulp te gaan bieden, maar daar zijn grote twijfels over. De mensen moeten onderling rivaliseren om de beschikbare bronnen, want er is niet genoeg voor iedereen. Zoveel mensen samen op een klein stuk land leidt onvermijdelijk tot spanningen. Sommige Syriërs worden gediscrimineerd, ookal is dat niet altijd opzettelijk. Dus we zijn naast het helpen van de Syriërs ook breder bezig met het stimuleren van een vreedzame samenleving met de Turkse mensen. De empowerment van jonge mensen en vrouwen is cruciaal hierbij.’
Hoe pak je problemen van deze omvang aan?
‘Tijdens het geven van noodhulp kwamen we steeds meer in contact met de getroffen mensen. Fabrieken en ondernemingen zijn ingestort, en honderdduizenden of zelfs miljoenen mensen zijn hun werk kwijtgeraakt, en daarmee hun inkomen. Veel mensen die gevlucht waren naar nog intacte gebieden in Zuid-Turkije begonnen zich daar permanent te vestigen. In sommige stadjes is het aantal inwoners van de ene op de andere dag verdrievoudigd.'
'Je kan je voorstellen hoeveel druk dit zet op de infrastructuur en werkgelegenheid. Daarom is het erg belangrijk om te werken aan ontwikkeling en herstel. Je kan niet voor altijd noodhulp blijven geven. Mensen moeten opnieuw zelfstandig worden en een eigen inkomen verdienen. Dan kunnen ze een huis huren, eten kopen voor hun gezin en weer op eigen benen staan.’
Hoe zorg je ervoor dat mensen opnieuw een eigen inkomen verdienen?
‘Het is belangrijk om te beseffen dat veel mensen getraumatiseerd zijn. Ze lijden nog ernstig onder de mentale gevolgen van de oorlog in Syrië, van de aardbeving of vaak ook van beide. Eerst moet je mensen dus weer mentaal fit krijgen. Daarvoor biedt Olive Branch psychosociale hulp. Pas als het verleden een plek krijgt, kunnen we kijken naar de toekomst.’
‘Om een eigen inkomen te genereren, sponsoren we lokale ondernemingen via microbeurzen. Mensen krijgen eerst trainingen in management, recht, administratie en worden begeleid bij het schrijven van een goed ondernemingsplan. De projecten die ze voorstellen, moeten inspelen op de behoeften van mensen en rekening houden met de beschikbare bronnen in de omgeving. Deze kennen zij vaak beter dan wij zelf. Olive Branch selecteert dan de veelbelovende voorstellen om te financieren.’
Een familie getuigt:
‘We danken het lot dat deze beurs ons de kans heeft gegeven om uit deze crisis en de gevolgen ervan te komen.’
Wie komt in aanmerking voor een beurs?
'We geven de beurzen aan groepjes van 3 families die hun huis kwijt zijn geraakt. Zo wordt samenwerking gestimuleerd, kunnen ze van elkaar leren en is het verantwoordelijkheidsgevoel groot. We linken bijvoorbeeld een boer aan een handelaar en een verkoper zodat de families samen een onderneming kunnen vormen. Ze complementeren elkaar dus. De families krijgen een coach die kennis heeft over de sector die ze kiezen, zodat we dagelijks toezicht blijven houden op de ondernemingen en de vooruitgang kunnen zien.’
Een familie over de beurs:
‘Hoewel de beurs klein was, was het genoeg om vee, matieriaal en kledij te kopen. Nu hebben we voldoende inkomen voor onze drie gezinnen.’
‘We zouden het project graag uitbreiden naar andere regio’s, maar dat is niet simpel. Voordat mensen kunnen werken moeten ze geregistreerd worden en sociale zekerheid krijgen. De traagheid waarmee dit gaat is vaak ronduit deprimerend. In Turkije hebben we een formele vergunning als VZW wat onze mogelijkheden vergroot, maar in andere landen is dat niet het geval.’
Met welke bedrijfsideeën komen de families?
‘Mensen bouwen vaak verder op hun bestaande ervaring. Het is een landelijke omgeving dus er ontstaan vooral veel landbouwbedrijven, maar we proberen ook andere projecten te stimuleren. We hebben timmermannen, een groep dames die hun haakwerk verkopen, een bedrijf dat ijs maakt van melk afkomstig van lokale boeren, sieradenmakers, een barbershop en noem maar op. Sommigen bedrijven groeien door. Zo hebben de sieradenmakers een overeenkomst gesloten met een fabriek en hebben ze nu al 12 betaalde werknemers in dienst.’
Zijn er al concrete resultaten te zien van de microbeurzen?
‘Het project loopt nog volop, dus het is nog te vroeg om alle resultaten te zien. Maar we zien al enkele succesvolle ondernemingen wat geld verdienen, waardoor families voor zorg en voedsel kunnen zorgen. We hebben nu al 150 beurzen uitgegeven, daarmee zijn dus 450 families geholpen. Als hun bedrijf succesvol is, kunnen zij weer nieuwe werknemers aannemen. Volgens onze laatste cijfers hebben zo’n 2.327 mensen een inkomen gekregen. Het effect vermenigvuldigt zich dus, daar hadden we van tevoren niet aan gedacht maar het is fantastisch nieuws.’
Een van de ondernemingen:
‘We hebben nu al twaalf mensen aangenomen. Zo hebben we nog vele andere gezinnen kunnen helpen om een eigen inkomen te genereren.’
‘We willen nog minstens 3 jaar doorgaan met het uitgeven van de beurzen. Daarvoor hebben we natuurlijk meer financiering nodig, om meer mensen een toekomstperspectief te kunnen bieden.’
